آویزهای زیبای پارچه ای که جیبی برای در خود نگه داشتن گیاهان خوشبوی خاطراتمان دارد هنوز هم ما را به خود می کشاند...زری ها و رنگ و وارنگی های آویزهای ختنه سوران بر گردن پسر بچه های شاد که در پی جمع کردن مبارکی هستند ....کیسه کوچک مادربزرگ برای این که بویی به چشمش نخورد و تراخم آب چشمش را دوچندان نکند...
این بوی کریشکی است که در خاطرات ما پیچیده است..بوی زندگی و بوی سلامت..و بوی بودن....حتا شعله های کوچک سر کشیده اش بر کناره اسپندی که دود می کنند...
بیشتر بشناسیمش ...
این بوی کریشکی است که در خاطرات ما پیچیده است..بوی زندگی و بوی سلامت..و بوی بودن....حتا شعله های کوچک سر کشیده اش بر کناره اسپندی که دود می کنند...
بیشتر بشناسیمش ...
● مشخصات مریم گلی گیاهی است علفی چند ساله چهار گوش کرکدار ،بلندی گیاه زیاد نیست و در حدود نیم متر می باشد .متقابل پوشیده از کرک به رنگ سبز مایل به سفید .برگهای پایین ساقه دراز ،بیضی ،به طول ۵-۴ سانتی و نوک تیزپ،کناره برگها دارای دندانه منظم بادمبرگ ولی برگهای واقع در قسمت بالای ساقه بدون دمبرگ و کوچک است.
گلها به رنگ آبی کمرنگ یا ارغوانی معمولا در تابستان سال دوم ظاهر میشود.گونه دیگری از این گیاه که از نظر طبی چندان مورد توجه نیست دارایگلهای قرمز زیبایی است که به نام سلوی در گل کار کاشته می شود،نام علمیآنSalvia ambigua می باشد.
مریم گلی وحشی در اراضی خشک و سنگلاخ مناطق مختلفه آسیا و شمال آفریقا می روید،در ایران نیز این گیاه در آذربایجان شرقی و بعضی مناطق دیگر ایران در باغچه ها کاشته می شود.
تکثیر مریم گلی اگر چه با بذر ممکن است ممکن است ولی در باغبان معمولا ازطریق قلمه ازدیاد می شود.این گیاه در شرایط مختلفه وسیعی می روید ولی بهتر ین رشد آن در خاکهای رسی غنی زهکش دار می باشد و اراضی رو به آفتاب را ترجیح می دهد.برای تولید تجارتی فاصله بین خطوط کاشت را معمولا یک متر و فاصله بوته ها در روی خطوط را در حدود ۴۰ سانتی متر می گیرند.محصول سال اول البته کم است ولی در سال دوم و در سالهای بعد حدود یک تن برگ خشک از هر هکتار برداشت می شود.بدیهی این مقدار برگ ،محصول چند چین می باشد.
بهترین زمان برداشت از نظر بیشترین مقدار اسانس در برگ در آغازظهور گلها میباشد.معمولا در حدود ۲۰ سانتی متر از قسمت فوقانی ساقه های گیاه با برگهای ان چیده می شود و پس از چیدن گل در مدت ۸-۷ روز در سایه و در جریان هوا پهن میکنند که خشک شود تا ضمن اینکه حداکثر اسانس در برگ می ماند رنگ سبز خاکستری برگ نیز به این ترتیب حفظ شود .پس از اینکه ساقه ها خشک شد برگها را از ساقه ها جدا کرده و در ظرفهای کاملا سربسته ای حفظ می نمایند.معمولا ۴ سال یکبار چون گیاه خشبی می شود ،مزرعه باید تجدید و نو شود.
● ترکیبات شیمیایی از نظر ترکیبات شیمیایی برگهای مریم گلی دارای اسانس روغنی فرار و ساپونین و یک ماده تلخ به نام پیکرو سالوین با خاصیت متوقف کردن رشد باکتری و همچنین اسید های آلی میباشد.از تقطیر برگهای خشک مریم گلی ۵/۲-۵/۱درصد اسانس گرفته می شود که رنگ آن زرد کمرنگ است و درالکل ۸۰ درجه حل می شود .و اسانس مریم گلی عنبری است و از نظر مقدار کافور خیلی غنی است. اگر گیاه در هوای آزاد خشک شود و برای خشک کردن آن از حرارت آتش استفاده نشود،مقدار اسانس آن بیشتر خواهد بود و همچنین مقدار اسانس و مقدار ماده سینئول اسانس در دوران ظهور شکوفه ها و باز شدن گل بیشترین است. مقدار سینئول که در اسانس وجود دارد در اسانس شاخه هایی که تازه حک شده اند در حدود ۲۵ درصد می باشد.
از گیاه دیترپن و پیکروسالوین نیز گرفته می شود.[S.G.I.M.P]
● خواص و کاربرد مریم گلی از روزگاران کهن در مجموعه گیاهان طبی یونان ها و رومی ها موردشناخت و توجه خاص بوده است و ابتدا به عنوان داروی موثر برای معالجه عوارض نیش حشرات به عنوان ضد سم و همچنین داروی تونیک و مقوی برای تقویت روح و بدن و افزایش طول عمر به کار می رفته است.آثار شفابخش این گیاه در معالجه بیماریها در کتابها و نوشته های طبیعی دانها و حکمای طب سنتی روزگاران کهن نظیر تئوفر است ،(فیلسوف یونانیBc(۲۸۷-۳۷۲)و دیور سکوریدس ،طبیب یونانی (قرن اول پس از میلاد )و پلی نی ، طبیعی دان رومی (اوایل قرن اول میلاد مسیح) به تفضیل آمده است.در دوران قروون وسی حکمای طب سنتی اروپا از مریم گلی ضمن خواص متعددی که برای آن قایل بودند برای معالجه یبوست ، وبا ، سرما خوردگی و انواع تبها و اختلالات کبدی و صرع می و فلج استفاده می کرده اندو این گیاه را مقوی و مولد خون تازه و صالح می دانستند و برای تقویت عضلات و آرام کردن اعصاب تجویز می شده است.
از قرن نهم این گیاه به اروپا را یافت و بسرعت توسعه یافت و پس از آن به چین وارد شد و در چین برای معطر کردن انواع مشروبات مورد استفاده قرار میگرفت و مصرف آن به قدری زیاد شد که در قرن هفدهم چینی ها در مقابل گرفتن هر یک کیلو از برگهای خشک مریم گلی خشک مریم گلی اروپایی حاضر بودند۴-۳ کیلو گرم چای چینی بدهند. در قرن شانزدهم در انگلیس قبل از اینکه چای به عنوان عمومی گرم معمول شود از برگهای مریم گلی دم کرده و می خورند.پس از آن در ۳۰۰-۲۰۰ سال اخیر این گیاه به آمریکا وارد شد و به عنوان ادویه عالی مورد توجه داروخانه دارها قرار گرفت.در حال حاضر اسانس مریم گلی برای معطر کردن و خوشبو کردن گوشتهای کنسرو و انواع سوسیس و گوشت و گوشت مرغ ودر عظر سازی به عنوان اسانس پایه برای مخلوط کردن سایر اسانسها برای تهیه عطر و آب توالت مردان به کار می رود.
برگ خشک مریم گلی معطر و طعم آن تند و کمی تلخ است.حکمای طب سنتی ایرانی معتقدند که تونیک و مقوی و قابض است واز خیسانده آن در استعمال خارجی برای التیام زخمها و خراشهای پوست و برای بند آوردن شیر پستان در موقع از شیر گرفتن بچه استفاده می شود.در هندوستان و چین از جوشانده برگهای آن به صورت غرغره برای شست و شو وضد عفونی کردن دهان و التیام زخمهای دهان و ناراحتی های حلق استفاده می شود.از دم کرده برگ و سرشاخه های مریم گلی برا ی قطع جریان و سیلان شیر که پس از شیر دادن طفل در مادران باقی می ماند و گاه منجر به تب می شود نیز استفاده می شود.البته از نعناهم در مواردی نظیر این مورد استفاده می شود ،مریم گلی خواص دیگر تقویتی نیز دارد.
درمان سردرد ،ضعف اعصاب و خستگی – مقدار پانزده تا بیست گرم از گلهای مریم گلی را در یک لیتر آب جوش ده دقیقه بریزید بماند و دم بکشد بعد صاف کنید با عسل شیرین سازید ، روزی سه بار هر بار هر بار یک فنجان بعد از غذا مصرف کنید.
درمان درد گلو با مریم گلی- پنجاه گرم از برگ و ساقه‌های خشک یا تازه مریم‌گلی را در یک لیتر آب بمدت یکربع بجوشناید ده دقیقه کنار بگذارید صاف کنید و هر پنج یا شش بار با آن غرغره کنید.
درمان برفک و خونریزی لثه- برای درمان آن روزی پنج الی شش بار با جوشانده مریم‌گلی (طبق تجویز بالا)دهان را با آن بشوئید و مزه مزه کنید.
درمان اسهال با مریم گلی – پانزده تا بیست گرم برگ یا ساقه های گلدار مریم گلی را که تازه یا خشک باشد در یک لیتر آب جوش بریزید و ده دقیقه دم کنید سپس صاف و شیرین سازید و پس از غذا یک فنجان (در روز سه فنجان) از آن بنوشید اسهال بزودی برطرف خواهد شد.
درمان عرق شبانه - کسانی که دچار این عارضه هستند بدستور بالا عمل کنند.
درمان اختلالات یائسگی – خانمهائی که پا بسن میگذارند و بدوران یائسگی میرسند خودبخود دچار بعضی ناراحتیها میگردند نوشیدن هربار یک فنجان پس از هر وعده غذا این عرق کردن و برافروختگی و ناراحتیها را برطرف میسازد(بشرح بالا).
درمان قاعدگی های دردناک خانمها – خانمهائی که دچار قاعدگی های دردناک هستند اگر یک هفته قبل از قاعدگی شروع به نوشیدن شربت مریم گلی پس از هر وعده غذا یک فنجان کنند دچار ناراحتی نخواهند شد.
قاعده آور - در فرانسه از دم کرده ۳۰-۱۵ گرم مریم گلی در یک لیتر آب جوش و یک فنجان در هنگام خواب می خورند.
درمان رماتیسم – یکصد گرم از برگ و ساقه های گلدار مریم گلی خشک یا تازه را در میان دو لیتر آب ده دقیقه بجوشانید صاف کنید و این جوشانده را در داخل وان حمام بریزید در آن بخوابید و نقاط دردناک را شروع به ماساژ کنید ، دردها برطرف خواهد شد.
درمان سوختگی - بهنگام سوختگی چند برگ مریم گلی را بکوبید روی محل سوختگی قرار دهید.
درمان زنبورزدگی – بهنگام گزیدگی حشرات چند برگ مریم گلی را بکوبید روی محل گزیدگی قرار دهید.
سنگینی گوش و اختلالات نزله و سرما خوردگی و ورمهای حلق ناشی از سرما خوردگی - برگ خشک مریم گلی را گرفته خرد کرده مثل توتون در چپق بریزندو دود کنند و پس از کشیدن دهان و بینی را ببندند ،نفس را بشدت از ریه خارج کنند و چندین دفعه در عرض روز این عمل را تکرار کنند.
تقویت مو - برگهای مریم گلی را در الکل (۵ برابر وزن برگ )مدت ۲ هفته خیس می کنند و پس از آن مایع حاصل را به نسبت مساوی بامشروب الکلیRhum مخلوط می کنندو با این مخلوط در موقع استحمام پوست سر را خوب مالش می دهند.
زخمهای ساق - برای التیام زخمهای ساق می شود به این ترتیب که مریم گلی با عسل جوشانیده و پارچه ای را در این دم کرده وارد و آلوده کرده و ری زخم می اندازند در التیام زخم تسریع می نماید.دم کرده ساده آن هم برای این نوع کمپرسها مفید است.
سرانجام از مریم گلی به عنوان مدر و کمک به هضم غذاضد تشنج و کم کردن مقدار قند خون و قاعده آور استفاده می شود.مصرف جوشانده آن ۱۰ گرم برگ گیاه در ۱۰۰ گرم سرکه مقدار قند خون را به سرعت کاهش می دهد.
*عوارض مریم گلی-صالحی سورمقی اضافه می‌کند: بر اثر مصرف مقدار زیاد مریم‌گلی در مدت طولانی موجب افزایش ضربان قلب، گرگرفتگی، خشکی دهان، تشنج و سرگیجه میشود.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر