چَش زخمی / گـُل ِ سَگِ(شقایق) .....
بهار زودگذر ما آگر چه کوتاه اما زیبا و پر از شوق و شادمانی است..گلهای رنگارنگ صحرایی و وحشی و عطر سرمست کننده آنها برای همیشه در ذهن هر رهگذری بر جا می ماند و نقش رنگین آن از هیچ خاطری محو نمی شود..
مگر می شود دشت و دمن اچمستان را درنوردید و گل زیبای چَش زخمی(گـُل ِ سَگِ) را ندید..گلی که در همه ادبیات جهان بوی عشق می دهد و در ادبیات ایران ما بوی از خودگذشتگیش نیز به مشام می رسد..
بهار ما آکنده از این گل زیباست...از حاشیه های تنگ خور تا پهنه ی اوز از لاور میستان بستک تا روشنی دشت خنج...جای جای خاک گهربار اچمستان در صبحگاه بهاری با این گل آزاد رنگینی دوچندان می گیرد..از خاطره ها که بگذریم خاطرمان نیز با فواید این گل بیاراییم..
اندکی آشنایی از کتاب جهان: گلهای آن کاملاً سرخ و برنگ تاج خروس میباشد از اینرو در زبان فرانسه به آن نام بانگ خروس(شبیه قوقولیقو) را داده اند.گلهایی که این روزها زیبایی خاصی به کشتزارها و دشت و دمن اچمستان میدهند ولی بعضی از ما از خاصیت و موارد استفاده این گل زیبا بغیر از زیباییش ناآگاه مانده ایم.
موارد استفاده:
- درمان بی خوابی-شقایق بیشتر در گندم زارها میروید، فروشندگان گیاهان طبی شقایق را از بوته خشخاش میدانند ، شقایق تخدیر کننده و آرامش دهنده است، و خواب آور بی زیان است.
- درمان سیاه سرفه های شدید و عصبی آسم،برونشیت- گلبرگهای آن ضد سرفه و درمان برونشیت و آسم و خواب آوری بی زیان است.
- تهیه لوسیون زیبایی- یکدسته از گلبرگهای شقایق را در یک لیتر یا بیشتر آب بجوشانید(یک جام آب) این لوسیون برای زیبایی لوسیون خوبی است ، هربار 5 دقیقه روی صورت بگذارید.
- درمان خشکی پوست و چین و چروک صورت-لوسیون شقایق برطرف کننده خشکی پوست و چین و چروکها نیز میباشد.
اثر عصاره گیاه “شقایق وحشی” بر اثرات مختلف مورفین در مدلهای حیوانی در یک نشست پژوهشی در ایران بررسی شد.
تحقیقات علمی:
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ، نشستی که با حضور مسوولان وکارشناسان ستاد مبارزه با موادمخدر درمجتمع فرهنگی شقایق برگزار شد،، دکتر “هدایت صحرایی” پژوهش خود درباره نقش عصاره گل شقایق بر خواص سرخوشیآوری، حرکتی، تحمل و وابستگی ناشی از مورفین در موش کوچک آزمایشگاهی نر را تشریح کرد.
گیاه شقایق با نام علمی ،Papaver Rhoeasگیاهی علفی با گلهای قرمز به ارتفاع 20 تا 90 سانتیمتر است که در نواحی مختلف ایران رشد میکند.
این گل در ادبیات ایران با نامهای لاله وحشی و شقایق وحشی معروف است.
وجود مقادیر بسیار اندک ترکیبات “اوپیوئیدی” در عصاره این گیاه ، سبب شده تا عصاره این گیاه را “تریاک بیزیان” بنامند.
دانشیار مرکز تحقیقات علوم اعصاب کاربردی دانشگاه بقیه الله گفت کهبا عصاره شقایق میتوان جلوی اثرات مختلفی که داروی مخدر قوی و کاملا شناخته شدهای مانند مورفین القا میکند را بدون اینکه خود این عصاره اثری داشته باشد، گرفت.
این متخصص اعتیاد، به شناخت دقیق این گل تاکید کرد و گفت: برای شناسانیدن دقیق این گل نیاز به تخصص و آموزش است و منحصر به فردبودن ویژگیهای این گل در ساقه، برگ، گلبرگ و میوه آن سبب شده تا از سایر گیاهان این خانواده متمایز باشد.
وی تصریح کرد: سایر گونههای این گیاه میتواند خطرات سمی زیادی داشته باشد .
صحرایی خاطر نشان کرد : از گذشتههای دور از جوشانده این گیاه برای رفعبیخوابی و کاهش التهاب استفاده میشده و دارای اثرات آرام بخش و خلط آوراست.
دانشیاردانشگاه علوم پزشکی بقیه الله (عج ) در ادامه نتایج تحقیق خود درباره اثرات شقایق وحشی بر ایجاد وابستگی ، تحمل حرکتی ، تحمل به اثرات ضددردی مورفین در موشهای کوچک آزمایشگاهی در محدوده وزنی 20 تا 25 گرمرا تشریح کرد.
وی گفت: آزمایشها نشان میدهد تجویز مورفین باعثالقا، ترجیح مکان شرطیشده، افزایش حرکت، کاهش درد و القای تحمل و وابستگی در حیوانات میشود.
صحرایی بااشاره بهاینکه تجویز عصاره نسبت به گروه کنترل هیچگونه تغییری در حیوانات ایجاد نکرد، گفت : تجویز عصاره این گیاه قبل از تجویز مورفین سبب کاهش معنی دار کسب خواص سرخوشی ، حرکت ، کاهش درد یا وابستگی ناشی از مورفین شد.
بهگفته این دکتر فیزیولوژیاعصاب ، تجویز عصاره شقایق وحشی به حیواناتی که در روزهای آزمایش مورفین دریافت کردهبودند، در تغییر بیان خواص سرخوشی مورفین بیاثر، اما در کاهش حرکت وتحمل بهحرکت و نیز کاهش علایم ترکمورفین موثر بوده است.
استباط این دانشیار دانشگاه از این آزمایشها این است که عصاره گیاه شقایق سبب کاهش کسب خواص سرخوشی، کاهش درد ویا وابستگی به مورفین میشود، ولی بر بیان سرخوشی تحمل به مورفین بیاثر است.
وی گفت : سیستم پاداشدهی در مغز انسان و حیوان بسیار یکسان است و تنها تفاوت آنها دراین است که در انسان ناحیهای در بالای سر به نام قشر مخ قراردارد که در حیوان این ناحیه تکامل نیافته است.
صحرایی توضیح داد “قشر مخ ناحیهای است که سیستم پاداش دهی را مهار می کند و متاسفانه در افراد معتاد این ناحیه از بین رفته و دیگر فرد معتاد نمی تواند خود را در برابر مواد مخدر کنترل کند”.
به گفته این پزشک و محقق، با انجام این کار تحقیقاتی میتوان کاری کرد تا این سیستم پاداش نتواند بدون کنترل عمل کند.
وی ، خواب آلودگی را از عوارض شناخته شده مصرف این عصاره در حیوانات دانست و گفت: مصرف این عصاره عارضه خاصی در پی ندارد.
وی توضیح داد: میزان کشندگی این عصاره در حیوانات 2.5 گرم در هر کیلو -گرم وزن بدن حیوان است که اگر انسان 30 یا 50 گرم آن را در یک لحظه مصرف کند، میتواند دچار این عوارض شود.
*بانگاهی به: کتاب خواص میوه ها و سبزیها(گیاهان و نباتات شفا بخش).