اَچُمِستان: پوستی که آواز زندگی در اوست....

خیگ kheeg

سرزمین اچم سرزمین رازها و عجایب نیست..سرزمین مردمی است که با اندیشه و توان و هنر خود از آن چه در اختیارشان بوده بهترین بهره ها را برای زندگی می برده اند با هم نگاهی می اندازیم به (نارپست)به عنوان یکی از دستاوردهای این اقلیم:

در گذشته برای صیقل دادن و ضد عفونی کردن و استقامت پوستی که برای مَشک یا خیگ استفاده می شده از پوست انار که آن را در آفتاب خشک میکردند سپس آنرا کوبیده با نمک مخلوط که حالت اسیدی، شیمیایی داشته و بمدت دو روز روی پوست قرار میدادند بهره می بردند، که در زبان محلی آنرا نارپـِست مینامند...پوست پس از ورز دادن با نارپست پس از دو روز برای مشک یا خیگ(مشکی برای لبنیات و آماده کردن آن) آماده می شده است.. البته شایان ذکر است که برای زدودن موها و ضایعات پوست قبل از خواباندن در نار پست آن را در مخلوط آرد و بلغور گندم بمدت چند روزخیس می داده اند پس از آن نارپست میمالیدند، بعد از آماده شدن پوست آن را کاملا دوخته به غیر از قسمت گردن که برای پر کردن یا خالی کردن مایعات استفاده میشده است.

مَشک نقش بسزایی در زندگی روستایی و عشایری داشته و برای آب شرب انسانها استفاده میشده است..چه بسا قافله هایی که گرفتار راهزنان می شدند مشکهایشان توسط آنها مورد حمله قرار میگرفته پاره می شده،و شاه رگ حیاتشان را از دست می دادند. روزگارانی پر فراز و نشیبی پای خیگ برای زنان روستا و عشایر سپری شد ه چه خاطره هایی که با آنان جان گرفته و چه شعرهایی که سروده شده است...از دوری دلبرو حمله ی شمالی ها و فغان سال دردی و سال های قحطی تا لالایی های شبانه..

ضرباهنگ شیر و دوغ در خیگ و نای نای آب برکه در مشک صفای روزگارانی است که حسرت از دست رفته اش ملولمان می کند...

الان می بینیم از آن صفای به یاد مانده است که ما هنوزبوی آب مشک را می شناسیم و از جرعه جرعه سر کشیدنش لذت می بریم

- مشک پوسته سیاهی بر دوش بانوان اچمی برای آوردن آب از برکه های سیراب یا تشنه ی به ته رسیده....
- و خیگ نای نای بی قراری های شیر برای دل سپردن به ماست و دوغ و نِمِشک و برای سفره ی بی ریا و ساده خانه.

ناگفته نماند که: همین پوست است که با نی انبان(نی هنبان،نی انبون) شدن خود را به هنرمندی نوازنده و نغمه خوان می سپارد تا در جمع شادی ها و در پیچ و تاب دستمالهای رنگی هنر دست و دل را نشان دهد.....