سه‌شنبه، آذر ۰۱، ۱۳۹۰

دکتر احمد اقتداری


احمد اقتدارى در سال۱۳۰۴ هجرى شمسى در لار به دنيا آمد. در پنج شش سالگى به مكتب خانه اى در شهر لار رفت. پس از تاسيس مدرسه دولتى در لار او را از مكتب خانه بازگرفتند و به مدرسه دولتى فرستادند. دروس شش ساله ابتدايى را آنجا خواند. جايزه شاگرد اولى در تمام استان (ايالت آن روز) فارس را در اين شش سال را دريافت كرد. دوران سه ساله دبيرستان را در شهر لار گذراند پدرش پس از ترديد بسيار او را به شيراز فرستاد تا در دانش سراى مقدماتى شيراز كه دارالمعلمين ابتدايى بود نام نويسى كرد. دو سال در آن دانش سرا درس خواند و با شور و شوق بسيار با سمت آموزگارى به شهر لار برگشت و در سال هاى اول تا چهارم ابتدايى به خدمت آموزگارى پرداخت. اوايل سال۱۳۲۵؛ حدود يك سال پس از ازدواج استاد با اين كه مى توانست از معافيت استفاده كند، اما عشق به وطن سبب شد كه براى خدمت وظيفه
عازم تهران شود. خود را به دانشكده افسرى معرفى كرد پس از پايان اين دوره و در سال۱۳۲۸ كه نخستين كنكور دانشكده حقوق و علوم سياسى و اقتصادى تهران برگزار مى شد، در اين دانشگاه پذيرفته شد و با كسب مدرك ليسانس به دبيرى در دبيرستان هاى تهران پرداخت و در دانشسراى مقدماتى پسران به خدمت آموزشى مأمور شد. در سال۱۳۳۲ پروانه كارآموزى وكالت درجه يك بعد از درخواست يكساله، برايش صادر شد. سال۱۳۳۴ سوگند ياد كرد وبه اخذ اجازه وكالت پايه يكم دادگسترى مفتخر شد تا علاوه بر ۳۰ سال معلمى و خدمت به نونهالان اين مرز و بوم چهل سال هم در شغل وكالت دادگسترى به جامعه خود خدمت كند. احمد اقتدارى در طول زندگى سرشار از علم و ادب خود حدود چهل كتاب با ارزش و بيش از صد مقاله علمى به چاپ رسانده است. در ميان آثار او از تصحيح و همت گماردن به انتشار ديوان اشعار شاعران، ترجمه آثار تحقيقى نويسندگان و پژوهشگران غيرايرانى تا چاپ قصه هاى مثنوى، منطق الطير و هزار و يك شب و همچنين تحقيقات علمى در زمينه لهجه شناسى، زبان و فرهنگ مناطق مختلف كشور را مى توان يافت.
گروه : علوم انسانی

رشته : تاريخ
گرايش : تاريخ محلي جنوب ايران
والدين و انساب : پدراحمد اقتدارى مرحوم مرتضى قلى خان اقتدارى و مادرش انيس خانم اقتدارى، هر دو اچمی و از شهر گراش بودند.
اوضاع اجتماعي و شرايط زندگي : احمد اقتداري از خانداني كهنسال از خوانين گراش است. پرورش در آن خاندان منشاء ظهور خلقيات و مرام خاص در او شده است.
تحصيلات رسمي و حرفه اي : - گذراندن دوره ابتدايى و دبيرستان در شهر لار - گذراندن دوره دانشسراى مقدماتى در شيراز - شركت در كنكور دانشكده حقوق سال۱۳۲۸ - اخذ پروانه كارآموزى وكالت درجه يك سال۱۳۳۲ - اخذ مجوز وكالت پايه يكم سال۱۳۳۴ - اخذ دكتراى افتخارى از دانشگاه تهران
همسر و فرزندان : احمد اقتداري در سال 1323 با قمر خانم اقتداري ازدواج كرد. حاصل اين ازدواج سه دختر و یک پسر بود. او و همسرش در تربيت فرزندان خود مجدانه كوشيدند و همه را با فضيلت به بار آورده اند. دختر ايشان با نام آرزو، متخصص زبان ايتاليايي و مدرس دانشگاه در آن رشته است، و تحقيق او درباره غزل هاي حافظ به زبان ايتاليايي به چاپ رسيده است.امید نیز مترجم زبان انگلیسی است.
وقايع ميان سالي : احمد اقتداري در سال۱۳۳۱ تقاضاى اخذ پروانه وكالت درجه يك دادگسترى كرد و در سال۱۳۳۲ پروانه كارآموزى وكالت درجه يك برايش صادر شد. در همين ايام يادداشت هاى كتاب هاى «فرهنگ لارستانى» و «لارستان كهن» را آماده و مرتب مى كرد ضمن اين كه سال۱۳۳۴ سوگند ياد كرد وبه اخذ اجازه وكالت پايه يكم دادگسترى مفتخر شد تا علاوه بر ۳۰ سال معلمى و خدمت به نونهالان اين مرز و بوم چهل سال هم در شغل وكالت دادگسترى به جامعه خود خدمت كند
مشاغل و سمت هاي مورد تصدي : زندگي احمد اقتدارى سرشار از تلاش، كوشش و آفرينش است. خلق 24 كتاب و بيش از 200 مقاله علمي، نشان دهنده توانايي ها و كوشش هاي عاشقانه وي به ايران زمين، و به ويژه سرزمين فارس است. اقتداري مشاغل گوناگوني را پيشه خود ساخته است كه مي توان به معلمي، مديريت هاي فرهنگي، تدريس در دانشگاه تهران، فعاليت هاي اجتماعي و سياسي، وكالت دادگستري،و مقاله نويسي در نشريات متعددي همچون يغما، فرهنگ ايران زمين اشاره نمود. در كنار اين امور در برگزاري گردهمايي هاي علمي نيز مشاركت فعال مي نمود از جمله برگزاري سمينار « خليج فارس در سال 1342»‌و برگزاري نمايشگاه آثار سديد السطنه كبابي بندر عباس در سال 1354 در دانشگاه تهران
فعاليتهاي آموزشي : لارستان در آثار احمد اقتدارى جايگاه ويژه اي دارد، علاوه بر آن استان هاي هرمزگان، خوزستان، بوشهر، كهكيلويه و بوير احمد نيز مورد توجه او بوده اند. يكي ديگر از اساسي ترين دل مشغولي هاي وي در عرصه علمي و فرهنگي، خليج فارس مي باشد. با توجه به حساسيت هاي پنجاه ساله اخير در مور د اين بخش از جغرافياي ايران، اقتداري به طور مستمر در جهت تبيين و تحليل تاريخي آن كوشيده است. تنوع آثار نگارشي استاد در زمينه هاي تاريخ، معماري، ترجمه، تصحيح، تحشيه، ادبيات، مردم شناسي و سياست نشان دهنده توانايي ها و علاقة اقتداري به زواياي نهان و پنهان فرهنگ ايراني است. عرصه هاي پژوهشي اقتداري شامل تحقيقات كتابخانه اي و تحقيقات اصيل مي شود و ميان به فراخور در اين تحقيقات ميداني نيز در تقويت روش علمي خود بكار مي گيرد.آثار اقتداري در واقع حاصل مشاهده، معاينه، مصاحبه و مراجعه به اصل بوده است.شيوه تحقيق و تاريخ نگاري اقتداري، تلاش جهت حداكثر به كار گيري شواهد بيروني جغرافيايي و وجه شيئي فعليت يافته تاريخي است. او تمام خليج فارس و سراسر جنوب را با قدم طي كرده و سپس در آن باره قلم زده است.م روش تاريخ نگاري وي مبتني بر اتكاء به آن بخش از اطلاعات تاريخي است كه متقن و مثبت به شمار مي آيند.
ساير فعاليت ها و برنامه هاي روزمره :
جوائز و نشان ها : بنياد فارس شناسي در نوزدهم آبان ماه 1379 با همراهي استادان برجسته تاريخ و ادب كشور، و انجمن آثار و مفاخر فرهنگي استان فارس به دليل سپاس از زحمات بي دريغ احمد اقتدارى در حيطه علم و فرهنگ،‌از او تجليل به عمل آورد.
چگونگي عرضه آثار : آثار احمد اقتداري را مي توان به تاليفات ، مقالات و سخنراني ها تقسيم كرد ضمن اين كه مجموعه مقاله هاى او در اين زمينه با نام «كشته خويش» به چاپ رسيده است كه مجموعاً پنجاه مقاله را دربرمى گيرد و مجموعه سخنرانى هايش بانام «از درياى پارس تا درياى چين» منتشر شده است.كي از مهمترين جنبه هاى تحقيقات اقتدارى پژوهشى درباره خليج فارس است. اهميت استراتژيك اين منطقه و اين كه خليج فارس به اندازه قدمت و پيشينه اش شناخته شده نيست ضرورت تحقيق درباره شناسايى جنبه هاى مختلف آن را بيش از پيش بر ما مشخص مى كند. آنچه امروز درباره اين منطقه مى دانيم و آنچه در دست داريم برپايه حدس و گمان يا بنابر افسانه هاى قديم و اسناد تاريخى مانند تورات، كتيبه هاى ميخى و آثار برجا مانده از دوران باستان است و در اين ميان اقتدارى با توجه به جنبه هاى مختلف خليج فارس از جمله زبان هاى محلى، آثار باستانى، تاريخ و جغرافياى منطقه، نام خليج فارس و... مقاله هاى متنوع و آموزنده اى در شناسايى آن نوشته كه مى توان به اين موارد اشاره كرد: «زبان هاى محلى و فولكلور خليج فارس»، «اسناد فارسى، عربى و تركى در آرشيو ملى پرتغال درباره هرمز و خليج فارس»، «سرگذشت تاريخى چهار جزيره در خليج فارس»، «تاريخ و جغرافياى خليج فارس»، «خليج فارس و آشنايى با امارات آن»، «محاكمه خليج فارس نويسان»، «خليج فارس و نام آن» و... ضمن اين كه كتابى با عنوان يكصد و پنجاه مقاله در زمينه هاى ايران شناسى و خليج فارس از او به چاپ رسيده است كه مى تواند به عنوان مرجعى در شناخت اين منطقه پراهميت مورد استفاده قرار گيرد. و نيز تلاش هاى اقتدارى در هويت بخشيدن به لارستان و نگرش تازه به تاريخ، فرهنگ و جغرافياى اين ناحيه بسيار مهم و قابل تقدير است احمد اقتدارى، علاوه بر تحقيق و پژوهش، طبعى شاعرانه و روحى لطيف دارد گرچه او خود را شاعر نمى داند اما: او شاعرى است كه تجربيات اجتماعى و زندگى خود را در شعرهايش مى گنجاند. احمد اقتدارى، علاوه بر تحقيق و پژوهش، طبعى شاعرانه و روحى لطيف دارد گرچه او خود را شاعر نمى داند اما: او شاعرى است كه تجربيات اجتماعى و زندگى خود را در شعرهايش مى گنجاند. --------------------------------------------------------------------------------

آثار : 1 آتشكده كاريان و آتشكده هاي فارس- ناتمام
2 آثار شهرهاي باستاني سواحل و جزاير خليج فارس و درياي عمان
3 آيين دريا نوردي كهن در اقيانوس هند و خليج فارس
4 از درياي پارس تا درياي چين
5 بشنو از ني: نداي ني
6 بشنو از ني: نياز ني
7 بشنوي از ني: نواي ني
8 تحشية ارجان و كهكيلويه
9 تحشية‌سرگذشت كشتي راني ايرانيان
10 تحشيه ديوان سديد الدوله- ناتمام
11 تحشيه عهد مسم( سفرنامه خسرو ميرزا)- ناتمام
12 تحشيه مشوش نامه- ناتمام
13 ترجمه لار در قرون وسطي- ناتمام
14 تصحيح باغستان لارستاني
15 تصحيح بندر عباس و خليج فارس
16 تصحيح تاريخ مسقط وعمان و بحرين و قطر و روابط آنها با ايران
17 تصحيح ديوان شيداي گراشي
18 تصحيح سرزمين هاي پيرامون خليج فارس و درياي عمان در صد سال پيش
19 تصحيح سفرنامه سديد السطنه
20 خليج فارس
ويژگي اثر : اين اثر جايزه ويژه يونسكو در ايران را به خود اختصاص داده است.[كمال سروستاني، سخن اول، ص6 ]
21 خوزستان و ممسني و كهكيلويه
ويژگي اثر : در زمينه شناساندن كهگيلويه هم كتاب معروف احمد اقتدارى بانام «خوزستان، كهگيلويه و ممسنى» با استناد به مدارك و منابع معتبر اين ناحيه را به خوانندگان خود معرفى كرده است. براى نمونه در اين كتاب به نقل از مسالك و ممالك اصطخرى مى خوانيم: «يكى از پادشاهان رم كه هميشه از يك تا سه هزار نفر بر در خانه ايشان لشكر حاضر است، مهرگان پسر برزويه پادشاه زميگان است و آن رمى است كه به رم گيلويه مشهور است و مهرگان پيش از گيلويه بوده و شأن و شوكتى از گيلويه بالاتر داشته. پس ازمهرگان پسرش سلمه به جاى او نشست. گيلويه از ولايت اصطخر نزد او آمد و به خدمتگزارى پرداخت. چون سلمه بمرد گيلويه آنجا را تصرف كرد و كارش به جايى رسيد كه اين سرزمين را به اسم او مى خوانند...»
22 ديار شهر ياران(ج1)
23 ديار شهر ياران(ج2)
24 سايه سيمرع- ناتمام
25 صدو پنجاه مقاله در زمينه ايران شناسي و خليج فارس- ناتمام
26 فرهنگ لارستاني
ويژگي اثر : نخستين و يكى از مهمترين كتاب هاى اقتدارى «فرهنگ لارستانى» بود كه به عنوان نخستين نشريه جداگانه مجله «فرهنگ ايران زمين» با نشان فرهنگ ايران زمين، نقش شير در كتيبه هاى تخت جمشيد زينت يافت و در سال ۱۳۳۴ منتشر شد.
27 كاروان عمر
ويژگي اثر : اين اثر شامل خاطرات سياسي و فرهنگي هفتاد سال عمر اقتداري مي باشد.اقتدارى در كتابى با نام «كاروان عمر» خاطرات سياسى فرهنگى هفتاد سال عمر خود را با قلمى شيوا و با ذكر جزئيات نوشته است. در اين كتاب ضمن آشنايى با جنبه هاى مختلف زندگى او با توجه به سمت هاى مختلفى كه وى در طول عمر خود داشته است و با توجه به فعاليت هاى مختلف فرهنگى و هنرى اش مى توان با اوضاع فرهنگى ايران در دوره معاصر آشنا شد. وى در آغاز اين كتاب مى نويسد: «نوشتن «خاطرات» زندگى، از ديرباز در ايران زمين معمول بوده است. بسيارى از نكته ها و گوشه هاى تاريخ اجتماعى ايران از روى همين «خاطرات نامه ها» به دست ارباب تحقيق رسيده و مسائل مبهم و فرهنگى و وضع زندگى مردمان و كيفيات زندگى مدنى و اجتماعى، از روى اينگونه كتاب ها استخراج شده و مورد بحث و تدقيق جامعه شناسان و مورخين و محققين قرار گرفته است... من در هفتاد سال عمر خود در ايران و خارج از ايران بسيارى از مشكلات را در سر راه زندگى خود يافته ام. بسيارى راحل كرده ام و بسيارى راحل نكرده ام و...»
28 كشته خويش
29 لارستان كهن
30 لارستان كهن و فرهنگ لارستاني
31 زبان لارستانی، به کوشش صادق رحمانی
--------------------------------------------------------------------------------
منابع : خيرانديش، عبدالرسول.«سبك تاريخ نگاري استاد احمد اقتداري،» فارس شناخت. پاييز 1379، صص5-143رياحي، محمد امين، اقتداري محقي آشنا. فارسشناخت، پايير 1379، ص 124قاسمي، كتاب ماه تاريخ و جغرافيا،ص455كمالي سروستاني، كوروش، سخن اول، فارس شناخت. پاييز 1379، ص66ياسيني، قاسم. نقش احمد اقتداري در احياي آثار سديد سلطنه كبابي، فارس شناخت، پاييز1379، ص27

برگرفته از وبلاگ دکتر احمد اقتداری با اندکی تصرف. www.ahmadeghtedari.blogfa.com/

هیچ نظری موجود نیست: