ضرب المثلهای اچمی

وقتی وارد زبان اچمی میشوی آنقدر در آن غرق میشوی که شاید هیچ زبانی را نتوانی جایگزین آن کنی هم از نظر واژه ای و هم از نظری غنا و خلوص زبان آن، در زبان اچمی ضرب المثلهای شیرینی داریم که شاید یافتن همانند و ترجمه اش در زبان فارسی کمی مشکل باشد، گذری داشته باشیم بر ضرب المثلهایی به لهجه سدهی در گویش خنجی...

• خَرُت دراز شامبُن!  !kharo deraz shamabon

پایت را از گلیمت درازتر نکن یا پررو نشو

• اَما تِه پَی لـَک شوده؟  ?ama tepae lak shoode

معمولا موقعی که کسی سرکار گذاشته میشود این ضرب المثل را بکار میبرد

• دَل پَل نِزَتِی  dal pal nezatei

 برای جایی که خلوت باشد بکار میرود- برهوت

• کلـَّـت تـَل بِکو که سِر هُمساده تراشده اِت kallat tal beko ke ser homsada terashedehet 

معمولا در زمان گذشته دلاک یا سلمونی دوره گرد بوده و به روستاها سر میزدند و به همسایه که میرسید میگفتند سرت را خیس کن که سلمونی خانه همسایه است و کاربردش زمانیست که به کسی میگویند تو هم آماده با که به تو هم میرسد.

• چُن خَر اِه گالـَه اِم chom khar e gaalaa em

همانند الاغی که به سنگ آسیاب بسته اند دور سرمان میچرخیم معمولا موقعی در حالت سرگردانی این ضرب المثل بکار میرود.

• شتر سواری اِه دوکـُو دوکـُو یبه  shotor savavi e dokou dokou yabe

شتر سواری دولا دولا نمیشود.

• اندو خری دگـَه سَکـَت یبه endo khari dega sakat yabe 

معمولا موقع خوش شانسی بکار میبرند –شانس طلایی

• هُو آلـِی فِ پُر اچِه  hou aa lei fe por ache

معمولا وقتی شانس شخصی دارا داراتر میشود این اصطلاح را بکار میبرند (فِ :نوعی کوزه)

• یَک دست صدا اوشنی  yak dast soda oshni 

یک دست صدا ندارد

• خُد ساه او دِل تو یَبه اچه چا   khod saah o dele to yabe eche cha 

معمولا برای کسی که نمیشود به وعده هایش اطمینان کرد بکار میبرند

• خَرُت اَچـِه؟ ?kharot ache

صحبتت میچربد؟ یا فلانجا پارتی داری؟

• خَر ِ نِخِلِـدَه، آخـُل آبَستـَه  khare nekheleda ,akhole abasta

خر نخریده و آغل آماده